Bilime Türk katkısı;
"Köklerden GeleceÄŸe"

Tarihin sayfalarını araladığımızda, Türk milletinin bilim ve düÅŸünce dünyasında bıraktığı derin izleri görmek mümkündür. Kimi zaman devlet adamı, kimi zaman filozof, kimi zaman gökbilimci veya hekim olarak karşımıza çıkan Türk bilginleri, yalnızca kendi toplumlarına deÄŸil, insanlığın ortak birikimine katkıda bulunmuÅŸlardır.

 

Orta Asya bozkırlarından çıkan Türk toplulukları, özellikle Abbasiler döneminde büyük bir bilimsel uyanışın parçası oldular. Türk kökenli bilim insanları, BaÄŸdat’taki Beytü’l-Hikme gibi merkezlerde astronomi, matematik, tıp ve coÄŸrafya gibi alanlarda eserler verdiler.

 

Farabi, felsefede Aristo geleneÄŸini tanıtan büyük bir filozoftur. “Muallim-i Sani” (Ä°kinci ÖÄŸretmen) unvanıyla anılan Farabi, mantık, müzik, siyaset ve metafizik üzerine eserler kaleme alarak Batı düÅŸüncesini derinden etkilemiÅŸtir.

 

Astronomi alanında UluÄŸ Bey, Semerkand’da kurduÄŸu rasathane ile gökyüzünün en hassas gözlemlerini gerçekleÅŸtirmiÅŸ, hazırladığı yıldız kataloÄŸu yüzyıllar boyunca Avrupalı gökbilimcilerin baÅŸvuru kaynağı olmuÅŸtur.

 

Tıp alanında Ä°bn-i Sina, Avrupa’da “Tıbbın Prensi” olarak anılmış, yazdığı “El-Kanun fi’t-Tıbb” adlı eseri Orta ÇaÄŸ Avrupa’sında üniversitelerde ders kitabı olarak okutulmuÅŸtur.

 

Türklerin bilimsel katkıları Osmanlı döneminde de sürmüÅŸtür. Ali KuÅŸçu, Ä°stanbul’a davet edilerek Fatih Sultan Mehmet’in himayesinde astronomi ve matematik çalışmaları yapmış, Ayasofya Medresesi’nde dersler vermiÅŸtir. Ayrıca denizcilik alanında Piri Reis, ünlü Dünya Haritası ve Kitab-ı Bahriye’si ile coÄŸrafya bilimine eÅŸsiz katkılarda bulunmuÅŸtur.

 

Cumhuriyet dönemi ise Türk milletinin bilimsel atılımlarında yeni bir sayfa açmıştır. Günümüzde Türk bilim insanları, CERN’den NASA’ya kadar dünyanın önde gelen kurumlarında görev almakta, yapay zekâdan genetik mühendisliÄŸe, nanoteknolojiden uzay araÅŸtırmalarına dek pek çok alanda baÅŸarılı çalışmalara imza atmaktadır.

 

Türkler, tarih boyunca bilimin taşıyıcılarından olmuÅŸ, kendi çağının ötesine uzanan fikirler üretmiÅŸ bir millettir. Bugün elimizdeki teknoloji, medeniyet ve bilgi birikiminde onların da payı vardır. Dolayısıyla bilim, yalnızca geçmiÅŸin gururu deÄŸil, geleceÄŸin de en büyük umudu olmalıdır.